Bản Giao Hưởng Của Đất Và Hoa: Chậu Ly Men Rạn Nâu Kim Lan Và Sắc Thắm Lan Hồ Điệp
- Nguyễn Ngọc Phóng
- 4 ngày trước
- 6 phút đọc
Nằm bên tả ngạn sông Hồng đỏ nặng phù sa, làng gốm cổ Kim Lan (huyện Gia Lâm, Hà Nội, nay thuộc xã Bát Tràng, Thành Phố Hà Nội) từ lâu đã được biết đến như một cái nôi của nghề gốm sứ đất Bắc, với lịch sử ngàn năm văn hiến, thậm chí còn có những di chỉ khảo cổ cho thấy sự xuất hiện sớm hơn cả người hàng xóm Bát Tràng. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, những nghệ nhân Kim Lan vẫn âm thầm giữ lửa, thổi hồn vào đất để tạo nên những tác phẩm gốm sứ mang đậm bản sắc văn hóa Việt. Trong dòng chảy hiện đại ấy, sản phẩm chậu ly sứ men rạn nâu của Kim Lan đã vươn mình trở thành một biểu tượng của sự sang trọng, hoài cổ, đặc biệt khi chúng được kết hợp với vẻ đẹp kiêu sa của lan hồ điệp Đà Lạt. Sự kết hợp này không chỉ là một sản phẩm thương mại, mà là một tác phẩm nghệ thuật, hiện diện đầy kiêu hãnh tại các showroom hoa cao cấp của Dalat Hasfarm trong nội thành Hà Nội.
Hồn cốt làng nghề trong sắc men rạn nâu cổ kính
Khác với những dòng men bóng bẩy, hiện đại hay sặc sỡ sắc màu, dòng men rạn (crackled glaze) là một thách thức kỹ thuật và là niềm tự hào của gốm sứ truyền thống Hà Nội. Tại Kim Lan, kỹ thuật làm men rạn đã đạt đến độ chín muồi. Những nghệ nhân nơi đây hiểu đất, hiểu lửa đến tận cùng. Để tạo ra được lớp men rạn nâu hoàn hảo, người thợ gốm phải tính toán tỉ mỉ sự chênh lệch về độ co ngót giữa xương đất và lớp men phủ bên ngoài khi nung ở nhiệt độ cao (thường trên 1200 độ C).
Khi lò nguội, lớp men bề mặt co lại nhanh hơn cốt gốm, tạo ra những vết rạn tự nhiên chạy dọc ngang như mạng nhện, như những vết nứt của thời gian in hằn lên vạn vật. Nhưng điều làm nên sự đặc biệt của dòng chậu ly Kim Lan chính là sắc nâu – màu của đất mẹ, màu của phù sa sông Hồng, màu của sự trầm mặc và tĩnh tại.
Màu nâu trên nền men rạn không đen kịt u tối, cũng không nhạt nhòa vô vị. Đó là sắc nâu của sự từng trải, ấm áp và vững chãi. Dáng chậu được thiết kế theo hình chiếc ly (dáng cao, miệng loe nhẹ hoặc cúp), vừa thanh thoát, vừa đủ chiều sâu để chứa đựng bộ rễ khỏe mạnh của những bầu lan lớn. Chính vẻ đẹp mộc mạc, cổ điển nhưng đầy khí chất vương giả này đã khiến chậu ly men rạn nâu Kim Lan trở thành "bệ phóng" hoàn hảo nhất cho cái đẹp thăng hoa.
Sự "hôn phối" hoàn hảo với Lan Hồ Điệp Đà Lạt
Nếu chậu gốm Kim Lan là đại diện cho sự tĩnh tại, trầm lắng của đất Bắc, thì Lan Hồ Điệp Đà Lạt lại mang trong mình vẻ đẹp rực rỡ, kiêu sa của xứ sở ngàn hoa. Lan hồ điệp được ví là "nữ hoàng của các loài lan", với những cánh hoa tròn đầy, màu sắc phong phú từ trắng tinh khôi, tím mộng mơ, vàng hoàng gia cho đến những màu đột biến lạ mắt.
Tại sao chậu men rạn nâu lại là lựa chọn tối ưu nhất cho loài hoa này? Đó là quy luật của sự tương phản và tôn vinh.
Khi cắm những cành lan hồ điệp rực rỡ vào một chiếc chậu có màu sắc quá sặc sỡ, vẻ đẹp của hoa dễ bị phân tán. Ngược lại, sắc nâu trầm và những vết rạn cổ kính của gốm Kim Lan đóng vai trò như một phông nền tuyệt đối yên tĩnh và sang trọng.
Với Lan trắng: Sắc nâu làm nổi bật sự tinh khiết, trong trẻo của cánh hoa, tạo nên vẻ đẹp thiền tịnh, cao quý.
Với Lan tím hoặc hồng: Màu nâu của chậu gốm giúp cân bằng thị giác, khiến tổng thể chậu hoa trở nên đầm ấm, không bị lòe loẹt mà toát lên vẻ quyền quý, vương giả.
Với Lan vàng: Sự kết hợp này mang ý nghĩa phong thủy về tài lộc (Thổ sinh Kim), cực kỳ được ưa chuộng trong các dịp lễ Tết hay khai trương.
Chiếc chậu ly men rạn nâu đứng đó, vững chãi và khiêm nhường, nhường hết ánh hào quang cho những cành lan vươn cao khoe sắc. Đó là sự hòa hợp giữa Âm và Dương, giữa sự thô mộc của gốm và sự mỏng manh mượt mà của cánh hoa.
Dấu ấn tại các cửa hàng Dalat Hasfarm nội thành Hà Nội
Sự gặp gỡ giữa gốm Kim Lan và hoa Đà Lạt không chỉ dừng lại ở khía cạnh thẩm mỹ mà còn là một câu chuyện thành công về sự liên kết chuỗi giá trị. Dalat Hasfarm, thương hiệu hoa tươi hàng đầu Việt Nam, nổi tiếng với những tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng và thẩm mỹ. Việc các sản phẩm chậu ly sứ men rạn nâu Kim Lan được lựa chọn để xuất hàng loạt sang hệ thống cửa hàng của Dalat Hasfarm tại các quận trung tâm Hà Nội (như Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Cầu Giấy...) là một minh chứng rõ ràng nhất cho đẳng cấp của gốm sứ nơi đây.
Bước vào một cửa hàng Dalat Hasfarm ở phố Hai Bà Trưng hay Kim Mã, khách hàng dễ dàng bắt gặp những chậu lan hồ điệp đại sảnh, được thiết kế 5, 7, hay 9 cành, cắm trong những chiếc chậu ly men rạn nâu Kim Lan bề thế. Trong không gian cửa hàng hiện đại, ánh đèn vàng chiếu rọi vào lớp men rạn bóng mờ, cộng hưởng với sự tươi tắn của hoa lan vừa chuyển từ Đà Lạt ra, tạo nên một sức hút khó cưỡng đối với những khách hàng sành chơi.
Người dân Hà thành vốn kỹ tính. Họ chơi hoa không chỉ ngắm hoa mà còn "thưởng" cả chậu. Một chậu hoa đẹp phải đẹp từ gốc đến ngọn. Việc Dalat Hasfarm sử dụng chậu gốm Kim Lan là sự thấu hiểu sâu sắc gu thẩm mỹ của người Tràng An: yêu cái đẹp hiện đại nhưng vẫn trân trọng những giá trị hoài cổ, truyền thống. Những chiếc chậu này không chỉ đơn thuần là vật chứa, mà nó nâng tầm giá trị của cả chậu hoa, biến nó thành món quà biếu tặng sang trọng bậc nhất trong các dịp lễ Tết, tân gia.
Kết luận: Nét đẹp văn hóa trong không gian sống hiện đại
Chậu ly sứ men rạn nâu làng gốm Kim Lan kết hợp cùng lan hồ điệp Đà Lạt là một minh chứng sống động cho sức sống của làng nghề truyền thống trong thời đại mới. Nó không chỉ là sự giao thoa địa lý giữa Hà Nội và Lâm Đồng, mà còn là sự hòa quyện giữa kỹ thuật thủ công điêu luyện và vẻ đẹp thiên nhiên ban tặng.
Giữa nhịp sống hối hả của thủ đô, sự hiện diện của một chậu lan hồ điệp trong chiếc bình gốm men rạn nâu nơi phòng khách, bàn làm việc hay sảnh chờ khách sạn như một nốt trầm xao xuyến. Nó gợi nhắc về nguồn cội, về đất đai, mang lại cảm giác bình an và thịnh vượng cho gia chủ. Sự hợp tác giữa các xưởng gốm Kim Lan và hệ thống phân phối hoa chuyên nghiệp như Dalat Hasfarm đã mở ra một hướng đi bền vững, khẳng định vị thế của gốm sứ Việt trên sân nhà, để hương sắc Việt mãi tỏa ngát trong lòng người yêu cái đẹp.
Tìm hiểu thêm về Tác giả bài viết :
Nguyễn Ngọc Phóng, còn được biết đến với biệt danh "Windy", là một chàng trai đáng chú ý trong cộng đồng gốm sứ Kim Lan ở Hà Nội. Sinh ra và lớn lên tại Cẩm Giàng Hải Dương, anh tốt nghiệp đại học Văn Hoá Hà Nội chuyên ngành du lịch và sau đó trở thành rể của làng gốm Kim Lan từ năm 2010.Từ đó sống và làm việc tại đây và bén duyên với gốm từ bao giờ không hay.
Năm 2017, Windy có cơ hội gặp gỡ các cụ nhóm "Tìm về cuội nguồn" và từ đó, anh bị cuốn hút bởi tình yêu và đam mê đối với gốm sứ. Kể từ đó, anh đã bắt đầu xây dựng fanpage Gốm Sứ Kim Lan Hà Nội và Group Chợ gốm sứ và việc làm việc tại làng gốm cổ Kim Lan Hà Nội. Và đặc biệt là Admin của Cộng Đồng Cư Dân Xã Bát Tràng, Tp Hà Nội, cộng đồng lớn nhất và sôi động nhất xã Bát Tràng. Đây là những kênh chính mà Phóng muốn sử dụng để truyền tải thông tin và ý tưởng của mình đến cộng đồng, cũng như để giới thiệu sản phẩm đến khách hàng.
