Miếu Bản Kim Lan
1 Miếu Bản Kim Lan Ở Đâu?
Miếu Bản Kim Lan nằm ở thôn 2,xã Kim Lan,huyện Gia Lâm,Thành Phố Hà Nội.
Nằm cạnh bảo tàng cộng đồng gốm sứ Kim Lan Hà Nội,cạnh uỷ ban nhân dân xã Kim Lan và Đài tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ,cách nhà thờ 100m,và cách đình Kim Lan và chùa Cả Kim Lan cũng khoảng 150m mà thôi.có vị trí trung tâm rất thuận tiện cho khách du lịch đi bộ thăm quần thể danh thắng của làng gốm Kim Lan một cách dễ dàng.2 Miếu Bản Được xây Dựng Khi Nào?Và Đối Tượng Thờ cúng Là Ai?
Trong cuốn “ Làng Kim Lan Xưa Và Nay “ có ghi :” Năm Mậu thìn là năm thứ 4 (1208) ,dân Man ở núi Tản Viên chậu Quốc Oai cướp phá hương Thanh Oai,thanh thế rất mạnh ,không thể ngăn chặn được.Quan tri Nghệ An quân sự Phạm Du mưu phản ,chiêu nạp những kẻ liều lĩnh,chia đóng đồn đảng làm đường sá ách tắc,Ngài theo quan thượng phẩm phụng ngự Phảm Bỉnh Di đi dánh dẹp.Bấy giờ vì ngài Nguyễn Thạch Việt tuổi cao mà qua đời ,vua sai phong phúc thần,được hưởng thờ cúng ,đặc ban mỹ tự ,lại ban sắc sai sứ trước đó về làng lập miếu thờ,hương khói không dứt,muôn đời còn mãi,tốt đẹp tay! “
Đối Tượng Thờ Cúng Là Ai? | Sự Tích Tôn Thần Nguyễn Thạch Việt.
Tiên tổ của Thạch Việt Nguyễn tôn thần là người quảng Tín , Quận Thương Ngô(Trung Quốc),họ Nguyễn là nhà thế gia hoà cường ,của cải sung túc.cha mẹ ngài đã ngoài tứ tuần mà chưa hề sinh nở ,vì vậy mà buồn phiền không vui.Gặp ngày giỗ tổ tiên ,vợ chồng nhìn nhau than thở:cái thiếu của nhà ta không phải là tiền của,thảng hoặc một sớm qua đời thì phần mộ tổ tông biết gửi gắm cho ai chi bằng đem tiền của phát tán tạo phúc ,giúp đỡ mọi người,biết đâu ý trời thay đổi,việc gì cứ khư khư ngồi chực lỗ tiền! thế rồi ông bà chăm lo làm việc nhân nghĩa chẩn cứu người nghèo đói,phàm các đền Thần chuà Phật ,không nơi nào không góp công xây dựng ,bất kể hao tổn tiền gạo.Trong nhà có một thạch đài sừng sững giữa sân ,bèn theo đó dựng một ngôi chùa ,tô tượng Phật ,ngầy đêm trai giới tụng niệm .Một hôm trời trong trăng sáng ,mẫu thị ngủ thiếp đi ,bỗng mộng thấy một cụ già đầu tóc bạc trắng ,tướng mạo đường đường ở trên chùa ,đi theo có mấy chục người tựa như Bát Bộ La Hán đứng hầu 2 bên ,tuyên triệu mẫu thị vào bảo rằng :”vợ chồng ngươi đều là người thiện,xử thế có học ,hiếu đễ truyền gia ,có rất nhiều âm đức ,trời chẳng phụ người ,thượng đế nhà ta cứu mệnh ,cho người một đồng tử nhà Phật ,sớm muộn sẽ được,sao phải lo lắng “.Rồi tự nhiên trông thấy một đứa trẻ xuất hiện trong lòng ,ra đứng dưới sân .Mẫu thị kinh hãi tỉnh giấc ,kể lại với chồng .Chẳng bao lâu bà có mang ,đủ tháng sinh được một cậu con trai ,mặt mũi phương phi đáng phải ngợi khen,dáng vẻ khôi ngô hệt con nhà Phật,cha mẹ và họ hàng tông tộc không ai không vui mừng bèn lập đàn tràng tạ ơn nhà Phật .Năm mới lên 3 đã ra chùa ở ,cho lên đặt tên là Thạch Việt .Năm 12 tuổi Bách gia Chư tử học nghiệp tinh thông ,voc nghệ gồm đủ ,am hiểu kinh Phật ,tài năng hơn người ,họ hàng tông tộc ai cũng ngợi khen .
Than ôi ! Biến cố không ngờ ,cha mẹ ngài nối nhau qua đời ,tang ma táng tế trong vòng 3 năm theo đúng nghi lễ tiền của thảy đều hết sạch . Lại gặp lúc Phương Bắc mất mùa,chẳng có nơi nào nhờ vả được .Thạch công than rằng :”nghèo khổ thế nào biết lấy gì làm kế sinh nhai ,làm trai chí ở cung tên ,phải giai du bốn biển,sao lại cam chịu nát cùng cỏ cây.’’ Bèn làm lễ cáo tạ gia đường từ biệt xóm làng ,cùng vợ là Trần Thị Khát một đàn một hạc ,dắt díu đem theo sách vở đi về hướng Đông Nam .Đường đi ngang qua xã Kim Lan ,thấy nơi đây mùa màng tươi tốt ,nhân dân giàu đủ ,vợ chồng bèn ngụ lại ,xin vào làm tăng trong chùa .Chồng thì tụng kinh niệm Phật ,dạy bảo học trò ,vợ thì trồng trọt cấy hái vá may.Trong khoảng 3-4 năm mọi người đều hài lòng .Bấy giờ đang là triều Lý vua Cao Tông tại vị.Năm thứ 10 là năm Ất Tỵ (1185) ,mùa xuân tháng giêng thi học trò trong thiên hạ ,phàm những người từ 15 tuổi hiểu biết thi thư đều được vào hầu học ở Ngự Diên ,Lấy Bùi Quốc Khái đỗ đầu ,tuyển ngài và 4 người đồng học khác bổ làm Nhập Nhị.
Năm Ất Mão là năm thứ 10 (1195) thi Tam Giáo ban xuất thân ,ngài thi đỗ ,được bộ làm Trung Vệ đại phu .
Miếu Bản - Kim Lan - Gia _Lâm - Hà Nội
3 Kiến Trúc Miếu Bản
Qua các triều đại,Nguyễn Thạch Việt được các đời vua phong là Đương cảnh Thành Hoàng Thạch Việt phôt phúc Linh Thánh và vợ là Vĩnh Phúc Khát Hoà Phu nhân ,ông bà được nhân dân thờ ở Miếu Bản.
Miếu Bản kết cấu theo kiểu chữ nhị ,gồm 3 gian tiền tế và 3 gian hậu cung .
Tiền tế 3 gian xây theo kiểu tường hồi bít đốc ,mái lợp ngói ta ,phía trước trổ 3 cửa vòm,phía trên đắp nổi cuốn thư đề 3 chữ Tối Linh Từ .Trên bức cuốn thư đắp hình rồng chầu mặt trời . Phía sát vòm cửa đắp nổi tứ quý .
Sát 2 hồi là 2 trụ biểu ,trên đỉnh đặt 2 sư tử đầu hướng vào nhau ,dưới là các ô đèn lồng.
Bộ khung gỗ của miếu làm kiểu trồng rường giá chiêng; đầu các con rường đều được chạm hoa lá,các đầu kê hình hoa sen.Trên thượng lương ghi các năm trùng tu miếu là năm 1933 và 1994 phía trên gian giữa treo bức đại tự Tế Thế An Dân ,hai gian bên cũng treo đại tự .Gian bên phải treo bức Từ Bi Quảng Đại và gian bên trái Phật Đồng Phó Giáng . Dưới là cửa võng sơn son thếp vàng chạm lộng chạm thủng các đề tài : Rồng chầu mặt trời ,tứ linh tứ quý. Phía dưới đặt một hương án ,2 bên có 2 hạc gỗ và bộ bát bửu.
HẬU CUNG :gồm 3 gian ,mái đổ bê tông cột trốn có tạo giả 2 vỉ kèo quá giàng ,các cửa để dạng cửa bức bàn.Gian giữa xây bậc cao đặt ngai Thành Hoàng Bant Thổ và phu nhân Trần Thị Khát .
Gần 50 năm trước ,miếu Bản ít được coi sóc có lúc rơi vào cảnh hương lạnh khói tàn ,nhưng đến ngày nay di tích còn may mắn giữ được một số di vật bắt chất liệu gỗ ,gốm sứ và đồng ,được tạo tác vào thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX ,như kiểu bát cống ,kiệu long đình,hương án ,ngai thờ ,cửa võ ,hoành phi ,câu đối Miếu Bản trước đây có 6 giáp trông nom: Trung Thành,Cả Đông,Đông tchung hậu nghĩa ,bình Thụ ,Khang thụ .
Ngày 25-03-2003 phó chủ tịch Uỷ ban nhân dân Thành Phố Hà Nội Nguyễn Quốc Triệu đã ký quyết định số 1647/QĐ – UB xếp hạng miếu Bản là “Di Tích Lịch Sử ,Kiến Trúc Nghệ Thuật”.
Bài Viết liên quan: Xưởng Chậu Cây Cảnh Và Những Điều Cần Biết Khi Mua Sỉ Chậu Cây Cảnh Tại Gốm Sứ Kim Lan Hà Nội
